Plassen en plas ophouden
In de blaas wordt de urine opgeslagen. Bij het plassen verlaat de urine de blaas via de plasbuis. De plasbuis loopt door de prostaat en de penis heen. Boven en onder de prostaat zitten de bekkenbodem, externe en interne sluitspier die de plasbuis kunnen afsluiten of juist open kunnen zetten.
De blaas
De blaas is een rekbaar hol orgaan waarin urine in wordt opgeslagen. De nieren produceren de hele dag door urine die via twee buisjes in de blaas terecht komen. Aan de onderkant van de blaas zit een sluitspier (de interne sluitspier), die zorgt ervoor dat de urine niet de plasbuis in loopt.
De blaaswand bestaat uit spierweefsel. Door het spierweefsel kan de blaas zich leegknijpen, wanneer deze vol zit. Aanspanning van de blaas voelt als aandrang. Een normale blaas heeft een functionele inhoud van 300 - 600 ml (gemiddeld 450 ml). De periode waarin de blaas zich vult met urine zijn de spieren in de blaaswand helemaal ontspannen.
De binnenkant van de blaaswand is bekleed met slijmvlies. Dit slijmvlies bevat zenuwen en sensoren die meten hoe vol de blaas zit en wat er in de blaas zit. Wanneer de er voldoende vulling van de blaas is, geven de sensoren in de blaaswand een signaal naar de hersenen. Bij ongeveer 150 ml vulling voel je gemiddeld voor de eerste keer aandrang.
Vullen van de blaas
In de vullingsfase is de blaas rustig, de spieren in de blaaswand zijn ontspannen. De blaas rekt mee met de hoeveelheid urine in de blaas. De interne sluitspier is aangespannen en drukt de opening naar de plasbuis dicht. Hierdoor verlies je geen urine. Deze interne sluitspier spant automatisch aan, deze kan je niet bewust ontspannen of aanspannen.
Plas ophouden
Als de blaas voldoende gevuld is, sturen de sensoren in de blaaswand een signaal naar de hersenen. De spieren van de wand kijpen samen en je voelt aandrang. In de hersenen wordt vervolgens bedacht of het een goed moment en een goede plek is om te plassen. Als dit niet zo is, dan moet de plas worden opgehouden, bijvoorbeeld als je nog niet op het toilet zit. Dan gaat er een signaal van de hersenen naar de externe sluitspier en de bekkenbodem. Deze spieren kan je bewust aanspannen en ontspannen. Aanspanning van de bekkenbodem zorgt ervoor dat de plasbuis wordt dichtgeknepen en je geen urine verliest. Met een aanspanning van de bekkenbodem wordt ook een signaal naar de blaas gestuurd om weer te ontspannen en een signaal naar de interne sluitspier om aan te spannen. Hierdoor verdwijnt de aandrang om te plassen.
Plassen
Als je aandrang hebt en je ook op het toilet zit, kun je wel plassen. In dat geval gaat er een signaal naar de bekkenbodemspier en de externe sluitspier om te ontspannen. Met ontspanning gaat de plasbuis openstaan en kan de urine naar buiten toe stromen.
De meeste mensen plassen ongeveer 6 tot 8 keer per dag en in de nacht maximaal 1 keer per nacht. Dit is overdag eens in de 3 a 4 uur. In de nacht maken je nieren minder urine aan. Verdeeld over de dag plas je 1500 - 2000 ml urine uit. Dit is afhankelijk van hoeveel vocht je binnenkrijgt.