Stuitpijn (coccygodynie)

Stuitpijn is een veelvoorkomende klacht. De stuit, ook wel het staartbeen genoemd, is het kleine driehoekige botje aan het onderste uiteinde van de wervelkolom, onderaan de rug. Zowel mannen als vrouwen kunnen hier last van hebben.

Symptomen

Bij stuitpijn heb je last van pijn bij en rond het stuitje; in het midden van je billen vlak boven je anus. Dit kan zeurende, maar ook scherpe, drukkende of stekende pijn zijn. De pijn kan soms uitstralen naar de onderrug of de zitbeenknobbels. Mensen met stuitpijn kunnen de bij de volgende bewegingen en/of houdingen:

• Zitten: vooral bij langer zitten of juist erg onderuitgezakt zitten
• Fietsen
• Opstaan vanuit zit
• Sexuele activiteit
• Ontlasting: zeker wanneer je ook moet persen
• Lopen en langer staan
• Bukken
• Menstruatie: sommige vrouwen hebben meer klachten van stuitpijn tijdens hun menstruatie

Stuitpijn kan soms lang bestaan, waardoor er ook op andere plekken in het lichaam klachten kunnen ontstaan. Zo gaat stuitpijn regelmatig samen met pijn en klachten in de lage rug, billen, heupen en bekkenbodem.

Mogelijke oorzaken van stuitpijn

• Val op de stuit
• Bevalling: een moeizame of juist snelle bevalling
• Langdurig een verkeerde zithouding (denk aan zithouding bij fietsen, roeien en motorsport)
• Veel gewichtsverlies: doordat het vetlaagje rond de stuit minder wordt, wordt de stuit zwaarder belast
• Stress: Langdurige stress kan spierspanning rond de stuit verhogen
• Overgewicht geeft ook een hoger risico op stuitpijn

Al deze oorzaken kunnen leiden tot scheefstand van het stuitje of veel rek en spanning op de banden en het peesweefsel rond de stuit. Te veel spierspanning in de bekkenbodem of bilspieren kan (te) veel spanning op het stuitje zetten. Hierdoor kan de stuit en het weefsel rondom geirriteerd en pijnlijk worden.

Pijnverlichting

Om pijn bij het zitten te verminderen is het mogelijk om op een speciaal kussen te zitten, een donutkussen. Dit ringvormige kussen heeft een uitsparing bij de stuit, waardoor er minder druk op het pijnlijke stuitje komt. Ook zijn er speciale zadels voor mensen met stuitpijn met een uitsparing bij de stuit, zodat er niet druk op komt.

Dit geeft alleen verlichting van klachten; de klacht gaat vaak niet vanzelf over. Om echt van de klacht van af te komen is het verstandig om bij de bekkenfysiotherapeut een afspraak te maken.

Behandeling van stuitpijn

Bij een afwijkende of scheefstand van de stuit kan deze worden gemobiliseerd (NIMOC). Daarnaast wordt er gewerkt aan het verminderen van de spierspanning in de spieren die aan de stuit vastzitten. Als er ook klachten zijn ontstaan in de rug of de bekkenbodem, dan worden deze ook behandeld.

Lees meer over de behandeling van stuitpijn