Aambeien
Aan het einde van de endeldarm, in het bovenste deel van de anus zitten een soort kussentjes, zwellichamen. Dit zijn sponsachtige netwerkjes van kleine vaatjes in het slijmvlies. Deze zwellichamen zorgen voor een waterdichte afsluiting van de anus. Hierdoor kan je een windje ophouden en lekt ontlasting niet naar buiten.
Als er vaak of een lange tijd druk op deze bloedvaatjes staat, dan kunnen ze uitrekken. Dan zwelt het op en ontstaat er een aambei. Aambeien (ook wel hemorroiden) zijn uitgezakte zwellichamen van de anus. Een aambei kan een beetje uitzakken, maar nog in de anus zitten. Een aambei kan ook meer uitzakken en uit de anus puilen. Een uitwendige aambei is een zacht, pijnlijk bultje of uitstulpinkje bij de anus.
Een aambei bestaat in verschillende stadia:
- Graad 1: niet zichtbare, inwendige aambei
- Graad 2: Aambei komt naar buiten tijdens ontlasting, maar herstelt na ontlasting
- Graad 3: Aambei blijft buiten de anus, moet naar binnen geduwd
- Graad 4: Aambei is altijd buiten en kan niet naar binnen geduwd worden
Aambeien zijn een veelvoorkomende klacht. Ongeveer 40% van de bevolking heeft aambeien en 75% van de mensen krijgt eens in zijn leven aambeien. Maar slechts de helft van deze mensen heeft er echt klachten van.
Veel voorkomende klachten
- Bloed bij ontlasting (helder rood bloed op ontlasting of wc-papier)
- Jeuk (door verlies van slijm/ontlasting)
- Soms klein bultje bij de anus
- Lekken van slijm en/of ontlasting
- Vaak GEEN pijn
- Soms een gevoel niet leeg te zijn na de toiletgang, of een vol gevoel in de endeldarm (alleen bij grotere aambeien)
- Gevoel dat er "iets naar buiten is gezakt"
Een deel van de mensen (ongeveer 20%) heeft naast aambeien ook last van annale fissuren (scheurtjes in de anus). Ook heeft een deel van de mensen met aambeien last van obstipatie.
Oorzaak
Aambeien komen het meeste voor bij volwassenen tussen de 45 en 65 jaar. Aambeien komen zelden voor bij mensen jonger dan 20 jaar. Sommige mensen hebben meer kans om aambeien te krijgen:
- Persen bij de ontlasting
- Mensen met obstipatie of diarree
- Tijdens zwangerschap
- Lang staan of lang zitten
- Veel hoesten
- Bekkenbodemstoornis
- Overgewicht
- Te weinig lichaamsbeweging
- Weinig vezels in voeding of te weinig drinken
- Bindweefselaandoening
Behandeling
Een kleine aambei kan herstellen door te zorgen voor een zachte ontlasting en een goede toiletgang.
Voorkomen van obstipatie
Om obstipatie te verminderen of te voorkomen is de eerste stap het aanpassen van leefstijl.
- Voldoende vezels (30-40 gram per dag)
- Voldoende drinken (1,5-2 liter per dag)
- Voldoende bewegen (2,5 uur per week)
- Bij aandrang naar het toilet, niet uitstellen
Gezond toiletgedrag bij de ontlasting
Daarnaast is het belangrijk om een goede toilethouding aan te nemen en niet te persen tijdens de ontlasting. Door een goede houding is ontspannen van de bekkenbodem gemakkelijker en kan de ontlasting gemakkelijker naar buiten. Door niet mee te persen komt er niet teveel druk op anus te staan. Door te veel druk ontstaan of verergeren aambeien.
Overige behandelmethoden
Als een aambei groter is en niet herstelt met aanpassingen in het dieet en verbetering van toiletgedrag kan worden behandeld met een operatie in het ziekenhuis of de kliniek.