Overactieve blaas

Mensen met een overactieve blaas hebben een blaas die extra prikkelbaar is. Zij moeten vaak plassen. Bij een normaal functionerende blaas ga je gemiddeld 6 tot 7 keer per dag naar de wc en 1 keer per nacht is ook normaal. Als je vaker plast, soms wel tot 1x per uur, dan heb je last van een overactieve blaas.

Overactieve blaasklachten komen veel voor. Ongeveer 10% van de volwassenen heeft daar mee te maken.

Veelvoorkomende klachten

• Plotselinge aandrang om te plassen
• Hevige aandrang die niet of moeilijke te onderdrukken is
• Urineverlies op een moment van hoge aandrang (urge-urineverlies)
• Vaak plassen (meer dan 7 keer overdag)
• Vaak plassen 's nachts (meer dan 1x per nacht)
• Kleine plasjes

Oorzaak

De klachten worden bij een overactieve blaas veroorzaakt doordat de blaas extra prikkelbaar is. Bij een kleine hoeveelheid urine zal de blaas al aandrang geven. Mogelijk onderliggende oorzaken zijn:

• Bekkenbodemproblemen
• Aandoeningen van de blaas (blaasontsteking, blaassteen, cystitis, blaastumor)
• Na bestraling of operatie voor in het bekkengebied (bijvoorbeeld operatie voor stressurineverlies)
• Ziekte of beschadiging van de zenuwen (dwarslaesie, alzheimer, parkinson, MS, diabetes)
• Medicijnen (bijvoorbeeld plaspillen of sommige antidepressiva
• Plasgedrag: door vaak voor de zekerheid te gaan (zonder aandrang), kan de blaas op den duur ook minder urine opslaan, waardoor je weer vaker moet plassen.

Ook wat en hoeveel je drinkt kan invloed hebben op hoe vaak je plast. Als je erg veel drinkt dan plas je ook vaker. Het is normaal om 1,5 tot 2 liter te drinken op een dag. Daarnaast kan koffie soms de blaas extra prikkelen, waardoor je meer last van aandrang hebt.

De kans op overactieve blaasklachten is groter op oudere leeftijd en bij mensen met overgewicht.

Behandeling

Bekkenbodemoefeningen

Het is belangrijk om een goed functionerende bekkenbodem te hebben. Met oefeningen voor de kracht, het uithoudingsvermogen en de coordinatie van de bekkenbodemspieren wordt de functie van de bekkenbodem verbeterd.

Blaastraining

Bij blaastraining wordt een schema opgesteld met tijden waarop je naar de wc gaat om te plassen. Dit schema maak je op basis van het plasdagboek wat je een aantal dagen hebt bijgehouden. Het is de bedoeling om de tijd tussen 2 plasmomenten steeds iets verder op te rekken zodat je aan het einde van de training niet meer zo vaak naar de wc hoeft.

Daarnaast leer je technieken om de aandrang beter uit te kunnen stellen, zodat je de tijd tussen twee plassen kan oprekken. Door middel van afleiding zoeken, het gebruik van je bekkenbodemspieren en ontspanning kan je aandrang vaak wat verminderen.

Leefstijlaanpassingen

Overgewicht verminderen kan klachten van een overactieve blaas verbeteren. Daarnaast kan obstipatie klachten van overactieve blaas versterken. Het is belangrijk obstipatie ook te verminderen.

Zenuwstimulatie

Als bekkenbodemoefeningen, blaastraining en leefstijlaanpassingen onvoldoende helpen kan zenuwstimulatie worden toegepast. Door de zenuwen die naar de blaas gaan te stimuleren wordt de blaas vaak rustiger, waardoor je minder last van aandrang hebt. Met zwakke stroomsignaaltjes worden de verkeerde signalen die de blaas onrustig maken verstoord. Er zijn verschillende soorten zenuwstimulatie:

• TTNS (transcutaneous tibial nerve stimulation): stimulatie met plakkers op de huid (op de enkel en de voet). Het voordeel van TTNS is dat deze makkelijk toepasbaar is in een thuissituatie. Een patient kan zelf een TENS-apparaat aansluiten.

Overige behandelmethoden

Als bekkenfysiotherapie onvoldoende helpt kan een arts de volgende behandelingen uitvoeren.

• Medicijnen: Medicijnen voorgeschreven door huisarts of uroloog kunnen de blaas vaak wat rustiger maken, waardoor deze minder vaak aandrang geeft.
• Zenuwstimulatie (SNS - sacrale nerve stimulation): Een implantaat in het lichaam ter hoogte van het heiligbeen die de zenuw continu stimuleert.
• Botox: Botox ingespoten in de blaasspier, maakt deze rustiger. Het effect houdt ongeveer 6 tot 9 maanden aan en moet daarna herhaald worden.
• Blaasvergroting: Als alle andere behandelingen geen effect hebben, kan de blaas worden vergroot.